Рецепт кандай ахамиятга эга

Ш. Акбаров. Тузок. Детектив суд лавхаси

Ёки туракургонлик тадбиркор Абдулбоки
Ковулжоновнинг бошига тушган ташвишлар хакида

Мустакиллик шарофати билан илм ахлига хам, тижоратчиларга хам кенг йуллар очилди. Илм ахли бутун дунё илм даргохлари билан хамкорлик кила бошлади.тижоратчилар, ишлаб чикарувчилар хам дунёдаги илгор ишлаб чикарувчилар билан, тижоратчилар дунёдаги хохлаган ишбилармонлар билан алокаларни урнатдилар.Олди-сотди ишларини йулга куйдилар.Шу билан бирга харом йул билан пул топишга, халол одамларни алдаб, сарсон-саргардон киладиган нопок инсонлар хам, узларига ухшаган каллоблар билан якинлашиб, юрт ободончилиги, халк фаровонлигига уз хиссасини кушаётган сармоядорларни чув туширадиган ниятибузуклар хам пайдо булди.
Абдулбоки Ковулжонов ана шундай ниятибузуклардан каттик азият чеккан тижоратчилардан бири. Улар Абулбоки аканинг ишончига кириб, калбаки шартномаларга кул куйдириб оладилар ва унинг мол-мулкига эга чикишга уриндилар.
Биз Абдулбоки Ковулжоновнинг бошига тушган ташвишлар хакида хикоя килишдан максад тижорат оламига эндигина кириб келаётган кишиларни огохликка чакиришдир.

ТУРАКУРГОН ТУМАНИ,
КАЛВАК КИШЛОГИ, 2010 ЙИЛ

Абдулбоки ака, туни билан тиникиб ухлаб, одатдагидай, тонг сахарда урнидан турди, яхши дам олгани учунми узини кушдай енгил сезарди, юз-кулини ювгач, суриток олдига борди-да ток кайчини олиб узумларнинг калинлашиб куёш нурини тусиб колган баргларини киркиб-киркиб ташларкан беихтиёр Иркутск шахридаги хамкорлари Александр Шабалов ва Умар Тошпулатовларни эслади. “ Улар менга 300.000 долларлик, деярли 60 та вагонга жойлашадиган микдорда тахта жунатамиз деганди. Эсидан чикиб кетдими? Майли, мен пулини тулаган, аммо Магомед олиб колган сараланган бир вагон тахта (улгуржи бахоси 80.000 рубл) ва темир йул учун алохида тулаган 120.000 рублим учун ахдини бажариши керак эди-ку. Жунатган ковун-тарвуздан хам Умаржон 2.709.000 рубл карздор, бу суммаларни долларга айлантирганда 100.000 доллар атрофида буп колаяпти.Умар Иркутскда учта ошхона курганини эшитувдим.Ишнинг кузини билади бу бола. Узимиздан борган болаларни арзон-гаров ишлатиб ошхоналарни куриб олди, азамат. Тахта-ёгоч арзон, иш кучи деярли текин.Ошхоналарнинг томи ва ички жихозларига пул керак, холос.Хуш ошхоналарни нима килади? Ишлатиб уша ёкларда колиб кетадими? Булмаган гап.Умаржон ошхоналарни сотади-да албатта юртига келади. Канчага сотиши мумкин? Агар хар бирини 500.000 доллардан сотса, бир ярим миллион доллар булади. Ушанда мен берган юз минг доллар пул чап чунтагининг бир булагини эгаллайди, холос.
Келсин, ушанда Умаржон пулни берганидан кейин бир хазил килиб:
-Умаржон бу фойиз дегани харом, аммо мен юборган ковун-тарвузлардан колган 2.709.000 рубл,200.000 рубл тахтанинг пули сизнинг оборотингизда деярли уч йил турди, бу пуллар чойхоналар курилишида иштирок этгандир, оборотдан даромад бермайсизми деб сурасам нима деркин.
Абдулбоки ака шундай хаёлларга берилганча, мийигида кулиб куйди. Кейин узига узи Умар учун ният килиб, “Ишкилиб, Умаржон курган ошхоналарни яхши нархларда сотсин-да” деб куйди.
Шу пайт куча эшик кунгироги чузиб-чузиб жиринглади. “Бегона одам келганга ухшайди, махалладаги куни-кушнилар бунака килмайди” деган фикр утди Абдулбоки аканинг хаёлидан куча эшиги томон юрар экан.
Эшик ёнида ок “Нексия” машина ва унинг ёнида истараси иссик, нотаниш бир йигит турар эди.
-Сиз Абдулбоки акамисиз?-суради йигит жилмайиб. Унинг гап охангидан куконлик эканлиги англанди.
-Ха, мен Абдулбоки акаман, хуш келибсиз,-шундай деб йигитни уйга таклиф килди. Шу пайт хаёлидан чакмокдек бир фикр утди.”Нахотки Умаржон 100.000 долларни бериб юборган булса-я.Ахир бекорга у эрталабдан эсга келмагандир.
— Йук, узр шошиб турган эдим,Менинг исмим, Хайрулла, куконликман. бир мухим иш билан келган эдим. Сизнинг олдингизга иркутсклик Александр Шабалов жунатди. Танийсизми?
-Таниганда кандок!Жуда яхши танийман. Хуш, хуш?
Айтовдимми, деб уйлади Абдулбоки ака, дустим Саша карзни бериб юборибди, шекилли, деб уйлади, лекин мехмоннинг кулида хеч кандай пакет йук эди, киссасида хам пул борлиги билинмайди
-Сизга салом айтди.
-Саломат булсин, бирор нарса бериб юбордими?
-Бериб юборгани йук.Бир гапни сиздан сурашимни айтди.
-Нима гап экан?
-У айтдики, сиз Шабаловдан 300.000 доллар пулни уч йилда 12 фойиз устамаси билан кайтараман деб карз олган экансиз.Кайтишингда шу пулни олиб кел, деб менга буюргани учун уйингизга келдим.
-Карз? Мен карздормишманми?-деди Абдулбоки ака ва унинг томогига нимадир тикилиб колди.
-Ха,уч юз минг доллар.
Абдулбоки аканинг ранги бир окарди, сунг кизарди, юрак уриши тезлашиб, томирларидаги кон купириб, бор кучи билан миясига урилди ва бошида каттик огрик сезди, кутилмаганда кучли зарба еган одамдек гандираклаб, мехмоннинг машинага суяниб колди.
Хайрулла одамлар карз кисташган пайтларда “Хозир пулим йук, бир ойдан кейин ёки ун беш кундан кейин пул булади” деб вактни чузишга харакатлар килганларини куп курган, бирок Абдулбоки акада вактдан ютишга уриниш эмас, саросима, ажабланиш аломатларини куриб таажжубланди.
-Уч юз минг доллар карз дейсизми? -деди узига келган Абдулбоки ака яна бир бор.-Бу гапни сизга ким айтди?
-Шабалов!
-Булиши мумкин эмас,-деди ишонч билан Абдулбоки ака.
-Ие, нимага бундай дейсиз, У менга сиз билан тузган, нотариус тасдиклаган карз шартномасини хам курсатди.
-Мен Шабаловдан 300.000 доллар у ёкда турсин, бир цент хам карз олганим йук.Сиз курган шартнома эса номигагина тузилган бир ок когоз, холос.
-Абдулбоки ака, узр, мен бировнинг омонат гапини айтдим холос.Ораларингизда нима гап утган-билмайман.Аммо, хар холда, шартнома буйича 300.000 доллар карзингиз борлиги аник. Менинг бу ерга келишимни бир огохлантириш деб билинг. Орамизда булиб утган гапларни Шабаловга кунгирок килиб айтаман, кейин кандай чора-тадбир куради унинг узи билади.
Шундай деб Хайрулло Абдулбоки ака билан хайрлашиб “Нексия”сида жунаб кетди.
Абдулбоки ака шу котганча бир мунча вакт туриб колди.
«Нахотки мен шу пайтгача кузи бойланган одамдек атрофимда булаётган каллобликларни курмаган, Шабалов ва Умар Тошпулатовларнинг «хамкорлик киламиз» деб алдаб, шартномага кул куйдириб, тилхатлар ёздириб мени тузокка туширмокчи булишганнини билмаган булсам. Нахотки бундан кейинги хаётим олмаган карзни тулаш билан утади? 300.000 доллар-а»

Абдулбоки ака Шабалов, айникса, Умар Тошпулатовнинг вагон-вагон тахталар жунатамиз деган гапларига лакка тушиб узини, нафакат узини, бола-чакасини хам жуда кийин ахволга солиб куйишини уйлаб юраги оркасига тортиб кетди. Ахир корхонаси, уй-жойлари сотилиб кетса оиласи кучада колиши хеч гап эмас.Бир умр мисколлаб йиккан обруси хам бир пул булади. Ахир хаммага бирма-бир учраб мени алдаб куйишди, фирибгарларнинг кулига тушиб колдим деб айтолмайсан-ку?! Айтганда нима, кузинг каерда эди, аклинг каерда эди дейишади, «бир умр тадбиркорлик билан шугулланиб ок билан корани ажрата олмадингми» деб таъна тошларини отишади.
Абдулбоки ака чукур уф тортди. Нима килиш керак? Бу огир вазиятдан чикиб кетишнинг бирон бир чораси борми? деган саволлар миясида тухтовсиз чарх урар, аммо бу саволларга жавоб йук эди. “Нега мен кутилмаганда бундай кийин ахволга тушиб колдим? Каерда мен хато килдим? Абдулбоки ака узига узи шу саволларни берди-ю хотираларини титкилаб кейинги бир неча йил ичида бошидан утган вокеаларни эслашга тушди.

2008 ЙИЛ, ИЮНЬ, ТУРАКУРГОН

Олдинига кахрамонимиз билан якиндан танишиб олайлик. Абдулбоки Ковулжонов 1950 йил 18 апрелда Наманган вилояти, Туракургон тумани Бураматут кишлок фукаролар йигинига карашли Калвак кишлогида таваллуд топган ва бугунги кунда хам ушбу манзилда яшаб келади. Маълумоти – олий, 1973 йилда Андижон пахтачилик институтининг гидромелиорация факультетини тугатган. Иш фаолиятини 1973 йилда ирригаторликдан бошлаб, 1991 йилгача давлат хужалиги капитал курилиш булими бошлигигача булган лавозимларда ишлаб келган; оилалик, саккиз нафар фарзанди бор; 1991 йилдан 2004 йилга кадар тадбиркор сифатида Россия, Украинадан курилиш материалларини Наманганга олиб келиш ва сотиш билан шугулланган; 2004 йилда тадбиркорлик фаолиятини тухтатиб, 2008 йилга кадар уз томоркасида богдорчилик билан шугулланган. 2008 йилда тадбиркорларга янада кенг имкониятлар ва кулайликлар яратилганлиги сабабли яна хусусий тадбиркорлик билан шугулланишга карор килди.
Туракургон ва Туракургон атрофидаги туманларда мева нихоятда куп, ёз пайтларида яшикларга эхтиёж жуда купаяди.Айникса, Россиядан келтирилган ёгоч-тахталардан ясалган яшиклар бакувват, чидамли булгани учун уларни сураб келадиганлар, айникса, куп эканлигига хам алохида эътибор берди. Шунинг учун Абдубоки ака тахталарни Россиядан келтириб яшик ясашни режалаштирди. Яшик ясаш учун тахта чикиндилари хам ярайверади, бундай тахта чикиндилари Россияда жуда арзон булишини илгари ёгоч-тахта олиб келиб сотиб юрган пайтлардан яхши биларди. Агар яшиклар ясаш учун ишлатиладиган дошечкалар- дастгохда тилиниб яшик ясашга тайёр холга келтирилган тахтачаларни Россиянинг узида тайёрлаб келинса битта вагонга анчагина тахтача сигади, чикинди эса мутлако булмайди.
У 2004 йилгача курилиш материаллари сотиш билан шугуллангани учун хамюртлари орасида хам, россиялик тадбиркорлар орасида хам ишончли ва халол хамкор сифатида танилди, хурмат козонди. Шу иш жараёнида анча мунча таниш-билиш хам орттириб олган, масалан, иркутсклик Шабалов Александр Сократович билан анча кадрдон булиб кетган.
Вокеаларнинг бундан кейинги ривожланиш жараёнида Шабаловнинг номи куп тилга олинишини эътиборга олиб у билан якинрок танишиб олсак фойдадан холи булмайди .
Шабалов Александр Сократович, 1948 йилда Иркутскда тугилган.Киргизистонда хукукшунослик факультетини тугатган, дастлаб уша ерда тергов органларида ишлаган, кейин Бишкек шахар судининг судьяси булган, пора билан судланиб узок муддатга озодликдан махрум килинган. Жазони утаб булгач, Иркутскка кучиб келиб тадбиркорлик билан шугулланиб, аста-секин топармон-тутармон бизнесменга айланган.
Абдулбоки ака Шабалов билан Россияда эмас, бундан ун йил мукаддам шу ерда Калвак кишлогида танишган. Гап шундаки, Шабалов куп йиллар давомида Калвак кишлогида яшовчи ака ука Исмоил Дадабоев, Абдумутал Дадабоевлар билан хамкорликда ишлаб келган. Шабалов Иркутскдан Наманганга тахта жунатар, тахтадан тушган пулга улар Намангандаги тукимачилик комбинатидан ва яна бошка корхоналардан мол олиб Иркутскка жунатиш билан шугулланишар, шу боис Шабалов уларникига тез-тез келиб турар эди.
1997 йил кузда Шабалов Дадабоевлар билан бирга Абдулбоки аканинг ишхонасига бир иш билан келишганларида Абдумутал Дадабоев билан Шабалов уртасида кутилмаганда низо чикди. Шунда ундан каттик хафа булган Шабалов Абдулбокига караб:
–Абдулбоки, сенинг уйингда яшаб турсам майлими?-деб суради.
–Майли,-деди Абдулбоки ака.
У шунда Дадабоевларга караб “мен сенларникига бормайман, Абдулбокиникида тураман”-деди ва Абдулбоки аканинг уйида 8-10 кун яшаб турди. Шабалов Абдулбоки аканинг уйида яшаган пайтда Исмоил Дадабоев хар куни эрталаб уникига келар, кейин улар товар олди-берди килган жойларига Абдулбоки аканинг машинасида бирга боришарди.
1998 йилда Шабалов Калвак кишлогига келганида Исмоил Дадабоевдан Абдулбоки аканинг каердалигини сураган.
— У хизмат сафари билан кетган,-жавоб берди Исмоил Дадабоев.
-Э, аттанг, бир сердаромад бир иш бор эди, агар у маблаги билан иштирок этишга рози булса шу ишга уни шерик килмокчи эдим, -деди афсус билан Шабалов.
1999 йилда Шабалов яна Калвак кишлогига келди. У Иркутскдан юборган тахтаси пулига Наманган тукимачилик комбинатидан пайтавалик материал олиб, КамАз машинасида Иркутскка кетиши керак эди. Шунда Исмоил Дадабоев Шабаловга узининг уз тенгдоши Умар Тошпулатов билан таништирди.
-Мен сиз билан Иркусткка бирга кетсам девдим, бу ерда нима учундир омадим юришмаяпти. Иркутскда бир омадимни синаб курмокчийдим.
Умар Шаболовнингдидига тугри келди, шекилли, уни бирга олиб кетишга рози булди ва КамАЗ автомашинасида Иркутскка бирга жунаб кетишганди.

Абдулбоки ака Шабалов билан куп йиллардан бери куришмагани учун Исмоил Дадабоевни топиб Шабаловнинг телефон ракамини олиб унга кунгирок килди.
-Ассалому алайкум, Саша ака, саломатлигингиз яхшими? Мен Узбекистондан Абдулбокиман.
-Э,Абдулбоки,-Абдулбоки унинг хиркирок, бугик овозини таниди,- бормисан, нега йук булиб кетдинг?
-Саша ака, мен якинда Иркутскка бормокчиман,
-Жуда соз.Нима юмуш билан келмокчисан?
— Тахталар олсаммикан деб турибман?
-Булади, Иркутскда нима куп тахталар куп.Келавер! Мен хозир бунака иш билан шугулланаётганим йук, лекин сенга кулимдан келганча ёрдам бераман.

2008 ЙИЛ. ИРКУТСК

Шундай килиб,Абдулбоки ака 2008 йил июн ойида Иркутскка етиб келди ва у,келишганларидек, Шабаловларникига йул олди.
— Абдулбоки, мен ёгоч-тахта билан шугулланмай куйдим,нафакага чикканман, хозир илмий иш билан бандман, лекин бу ерда хамкишлогинг Умар Тошпулатов бор, сен уни яхши танийсан, тахта-ёгоч олдди-сотдиси унинг асосий бизнеси,-деди Шабалов бир оз у ёк- бу ёкдан гаплашиб утиргач.
-Умарни кандай топаман?
-Умар бизнинг уйимиздан унча узок булмаган жойда ошхона куриб, ушани юритяпти.Сени у ерга узим олиб бораман.
Абдулбоки ака у билан куришиб, хол-ахвол сурашишгач, муддаосини Тошпулатовга айтди.
-Мен тахта чикиндиларидан шу ернинг узида дошечка тайёрлатиб кетмокчиман. Агар шундай жой топилса дошечка чикарадиган туртта одамим бор, чакиришим билан етиб келишади.
Умар Тошпулатов Абдулбоки аканинг сузларини эътибор билан тинглади.Сунг:
-Сизнинг ниятингизни руёбга чикарадиган одам топамиз.Факат бир-икки кун вакт керак булади.
Икки кундан кейин Умар Тошпулатов Шабаловнинг уйига ёши киркларга бориб колган бир йигитни бошлаб келди.
-Абдулбоки ака, тахта чикиндиларини топишда сизга мана шу кадрдоним Магомед ёрдам беради. Узи чеченлардан. Бир сузли йигитлардан. Менинг якин хамкорларимдан бири.
— Абдулбоки, неча вагон тахта олмокчисан?-суради Шабалов Абдулбоки ака Магомед билан куришиб булгач.
— Хозирча бир нарса дейиш кийин. Агар ишга ярокли тахталар топилса беш-олти вагон тахта олишим мумкин,-деди Абдулбоки ака.
-Бизда тахта муаммоси йук, вагон муаммоси бор. Вагон олиш кийин. Бирок МагомеднингДальневосток темир йул бекатида танишлари куп, жуда куп. У сенга йукни йундириб булса-да вагон килиб бера олади, тугрими Магомед?
-Тугри!
-Вагоннинг нархи канча буляпти?-суради Абдулбоки Магомеддан.
-Беш-олтита вагон деяпсиз,-сухбатга кушилди Магомед,- мен сизга шундай шароит яратиб бераманки олдиндан 100.000 рубл шапкасини накд берасиз-да вагонларни олиб кетаверасиз.Пулини Узбекистонда тулайсиз.Шундай килсак буладими?
Абдулбоки бир зум уйга толди. Иркутскда тахталар топилмай бошка шахарга боришга тугри келса Магомеддан пулни кандай кайтариб ола олади? У холда 100.000 рублга ким жавоб беради? Магомедга ишонса буладими? Алданиб колмайманми?
Абдулбоки аканинг иккиланаётганини курган Умар Тошпулатов вазият назоратдан чикиб кетиши мумкинлигини уйлаб юраги оркасига тортиб кетди. Унга пул шу кунларда сув ва хаводай зарур булиб кураётган ошхонасини битказиш учун анчагина маблаг керак эди. Агар Абдулбоки ака айниб колса пул топиш имкониятидан махрум булиши тайин. Шунинг учун у далда беришга шошилди.
-Абдулбоки ака,-деди у — бу ерда утирганларнинг хаммаси сизнинг дустларингиз, хеч иккиланманг, мана мен борманку ахир бу ерда, агар бошкаларга ишонмасангиз, пулни менга беринг, пулингизга мен жавоб бераман!- у шундай деб кукрагига урди.
-Ундай булса, майли, мен розиман,- деди Абдулбоки ака ва 100.000 рублни санаб Умарга берди.
Умар уша захоти Абдулбоки акадан олган пулни Магомедга тутказди.
Эртаси куни Магомеднинг машинасида юрганларида Магомед “машинамни тузатганим учун устага 20.000 рубл беришим керак эди” деб, Абдулбоки акадан 20.000 рубл олди. Шу тарика Магомедга берилган пул хаммаси булиб 120.000 рубл булди.
Орадан уч кун утиб,Магомед Иркутск вилоятидаги Куйтун станцияси ёнидаги бир пайтлар курилиш идорасининг базаси булган, хозирда унга якин фирмалар ишлаётган жойдаги уюлиб ётган тахта чикиндиларини курсатди.
-Магомед,-деди у ,- биз шу тахталардан дошечка чикариб курайлик, сифати кунгилдагидек чикса тахтанинг нархини тулаб ишни давом этаверамиз.
Абдулбоки ака дошечка чикарадиган иккита дастгох сотиб олди ва Акром Ибрагимов бошчилигида Намангандан келган турт ишчиси билан дошечка чикаришни бошлади.
Дошечка тайёрлаш пайтида бутоги куп булганлиги боис тахталар дастгохда тилдирилаётганда куплари синиб кета бошлади.
Абдулбоки ака энди дошечка тайёрлатиб тайёр дошечкаларни олиб кетишни эмас, яшик ясашга ярайдиган сифатли тахта чикиндиларини топиб олиб кетишни уйлаётган эди. Шунинг учун тахта чикиндиларини узи кидириб топишга бел боглади.
Июль ойида Иркутск шахридан 350 километр узокликда жойлашган “Сансара” деб номланган Россия-Хитой кушма корхонасидан узига маъкул тушадиган ностандарт тахта ва рейкалар топди. Факат уларни тахта чикиндилари ичидан ажратиб олиши ва хар бир кубаси 1000 рублдан пул тулаши керак эди. У ишчилари билан ишга ярокли бешта вагонга ортишга етадиган микдорда тахта ва рейкаларни алохида ажраттирди ва олди-сотди шартномасини туздирди.Тахта ва рейкаларнинг умумий суммаси 457.000 рубл булди. Сунг НамангангаУмаров Мамадали билан Мираалиев Исокалига хамда Самара шахрида ишлаётган шогирди Абдуносирга телефон килиб пул жунатишларини суради. Умаров Мамадали билан Мираалиев Исокали банк оркали 390.000 рубл Самара шахридаги шогирди Абдуносир икки марта 100.000 рублдан, жами 200.000 рубл жунатди. Абдулбоки ака уз номига касса ордери билан жами 590.000 рубллик пул олди ва шундан 457.000 рублини “Сансара” кушма корхонасининг банкдаги хисоб ракамига тулади.
Бундан ташкари,Абдулбоки аканинг ёнидаям 1300 АКШ доллари микдорида пуллари бор эди.
Абдулбоки ака сотиб олинган тахталарни темир йул шохобчасига олиб келди. Иккита вагон топиб, тахталарни орттирди-да, уларни Наманганга жунатиб, колган тахталарни вагонларга жойлаб жунатишни Акромбой Ибрагимовга тайинлаб, узи самолётга утириб учиб кетди. Чунки у божхона хужжатларини тайёрлаб, туловларини тулаб вагонларни кутиб олиши керак эди.

Читайте также:  Рецепт борща чтобы получился красным

БЕШИНЧИ ВАГОН ЖУНАТИЛМАДИ

Акром Ибрагимов елиб-югуриб иккита вагонга тахта орттириб, Наманганга жунатди. Яна бир неча кундан кейин бешинчи вагонни жунатса-бас, узи хам самолётга утириб Наманганга йул олади.
Иркутскдаги иши охирига етаётганидан кайфияти чог булган Акром бешинчи вагонга олиб хужжатларни расмийлаштириш учун эрталаб бекатга етиб келди.
Бекат олдидаги майдончада кимнидир кутиб у ёкдан бу ёкка юраётган Магомедни куриб унинг олдига борди.
-Магомед ака, бу ерда бировни кутаяпсизми?
-Ха, сени кутаётган эдим.
-Мени? –ажабланди Акром.-Менда нима ишингиз бор?
-Акром, иккита вагонни жунатдингми?
-Жунатдим. Энди бешинчисини жунатаман деб турибман.
Магомед кошини чимириб бош чайкади.
-Акром, бешинчи вагон жунатилмайди.
-Ие, нега, нима учун? Абдулбоки ака вагон учун пулни берган, тахта учун пулни тулаган ахир.
— Тугри, вагон учун хам, тахталар учун хам пуллар туланган. Бирок бешинчи вагон жунатилмайди, Умар Тошпулатов менга бешинчи вагонни жунатмайсан, деб буюрди.
Акром Умар Тошпулатовга телефон килди:
-Магомед, бешинчи вагон жунатилмайди, деб турибди.
-Акром, сен бир вагон тахтани Магомедга колдириб узинг Иркутскга келавер, вагонни шу ердан жунатиб юборамиз.
Кадрли китобхондан Умар Тошпулатовнинг бешинчи вагон хакидаги ваъдаларини хам эслаб колишни сураймиз.Бинобарин, биз хали бешинчи вагон хакида куп ва хуп тухталамиз.
Акромбой энди Абдулбоки акага телефон килди Абдулбоки ака Умар билан телефон оркали боглангач, унинг бешинчи вагонни узим жунатиб юбораман деган гапига чиппа чин ишонди ва Акромга Иркутскка бориб бешинчи вагонни жунатиш ташвишини кил,-деб топширик берди.
Акромбой Умарнинг гапига ишониб, Иркутск шахрига Умар Тошпулатовнинг ёнига борди. Боргандан сунг, Умар Тошпулатов Акромбойга:
-Мен хозир ошхона куряпман, ортикча пулим йук. Бунинг устига Магомедниям тополмаяпман”деди ва кейин хам турли бахона билан 45 кун давомида алдаб олиб юрган. Кирк беш кундан сунг Акром Ибрагимовга:
-Энди сен Наманганга кетавер, шу бир вагон тахтани мен якин орада узим жунатиб юбораман,-деб уни Наманганга жунатиб юборди.
Акромбой кайтиб келгач бир вагон тахтани Умар Тошпулатовнинг узи жунатиб юборишини эшитганидан сунг Абдулбоки ака Умарга беш ун марта кунгирок килди. Аммо кунгилни хотиржам киладиган жавоб ололмади.

УЧ ЮЗ МИНГ ДОЛЛАРЛИК ШАРТНОМА
2008 йил, декабрь

Нихоят Умар Тошпулатов Абдулбоки акага кунгирок килди:
–Абдулбоки ака, Шабаловни танийсиз, алохида узининг ташкилоти бор. Мен у киши билан гаплашиб куйдим, дастлаб сизга икки вагон тахта жунатмокчимиз, бир вагони карзимиз, иккинчи вагон бизнинг, Шабалов иккимизнинг хисобимиздан. Сиз бу вагон тахталарни сотаверасиз. Иш унгланиб кетса, сизга 300.000 долларлик (тахминан 60 вагон) тахта жунатмокчимиз, шунга нима дейсиз?
Бу гапни эшитиб бешинчи вагонни жунатишни пайсалга солаётган Умар Тошпулатовнинг гурига гишт калаб ётган Абдулбоки аканинг дилидаги алам ути бахор булутидек таркаб кузлари кувончдан чакнаб кетди. Бу ахир унинг куп йиллардан буён амалга ошира олмай келаётган орзуси-ку.
У илгарилари курилиш материаллари олиб келиш учун Россияга борар, куп машаккатлар чекар, катта-катта харажатлар киларди. Шундай пайтларда у “Кани энди, Россияда бир ишончли хамкоринг булиб бирин-кетин вагонларни юбораверса-ю мен эса Наманганда уларни пайдар-пай сотиб, пулини жунатиб тураверсам деб орзу киларди.Лекин у мана ёши олтмишга караб кетаяптики, унинг бу орзуси хамон ушалгани йук. Нахотки энди бу нияти руёбга чикса. ”
Умар Тошпулатов Абдулбоки акага узининг бу таклифи мойдек ёкиб тушишини олдиндан яхши билгани учун гапни айни шундан бошлаган эди.
-Мен, албатта, бу таклифни кабул киламан, лекин буни кандай амалга оширамиз?”-деб суради.
–Хаммаси конуний булади,-деди Умар Тошпулатов. Мен самолёт оркали сизга 300.000 долларлик шартнома жунатаман. Сиз имзо куйгач, биз уни темир йулга такдим этиб, вагонга буюртма берамиз, у ёги эса нонга сариёг суртилганидек силликкина кетаверади.
–Майли, мен розиман,-деди Абдулбоки ака.
Бир неча кун утгач Умар Тошпулатов телефон килиб “Тошкентга самолётда бир одамни жунатдим, шартномани имзолаб яна уша одамга берасиз, у сиз имзолаган шартномалар бизга олиб келади,деб самолётнинг рейсини ва учиш вактини айтади
Абдулбоки ака Тошкент аэропортида Иркутскдан келган мехмонни Умар Тошпулатовнинг угли Рухиддин Тошпулатов билан кутиб олади. Сунг мехмон унга Умар Тошпулатов бериб юборган шартномани беради.
Абдулбоки ака шартномани синчиковлик билан укий бошлади.

«КАРЗ ШАРТНОМАСИ №1
Россия Федерацияси Иркутск шахри
Саккизинчи июль икки минг саккизинчи йил

Биз, куйида имзо чекувчилар:
1.Шабалов Александр Сократович, паспорт 25.01.571147, 29.052001 йилда Иркутск шахар, Куйбишев ИИБ томонидан берилган,Иркутск вилояти,Осинский тумани, Енисей к.м\р-н, 6-уй, 1-хонадонда руйхатга олинган.
2.Ковулжонов Абдулбоки, Узбекистон фукароси паспорти СН0131636 UZB Р., Наманган вилояти, Туракургон туман ИИБ Узбекистон Республикасида руйхатга олинган.
Куйидаги шартномани имзоладилар:
1.Мен,Ковулжонов Абдулбоки, Шабалов Александр Сократовичдан 7024410(етти миллион йигирма турт минг турт юз ун)рубл 300.000( уч юз) АКШ долларига тенг келадиган микдорида карз олдим, карзни ва шунингдек фойдаланганим учун фойизни кайтариш муддати икки минг ун биринчи йил саккизинчи июль.
2.Карз суммасидан фойдаланиш муддати йилига 12 фойиз.
3.Карз олинган суммани ва шунингдек фойизлар Иркутск шахрида АКШ долларида кайтарилиши керак.
4.Мен, Ковулжонов Абдулбоки, карзга олинган пулларни ва ундан фойдаланганим учун фойизларни белгиланган муддатдан олдин кайтариш хукуким бор, мен, яъни Шабалов Александр Сократович карзга берилган пулларни ва фойдаланганлик учун фойизларни Россия Федерациясининг ФК 810-моддасига мувофик белгиланган муддатидан олдин кабул килиб олиш мажбурман.
5. РФ ФК 810- моддасига мувофик карздор олганкарз суммасини тула хажмда ва муддатда ушбу шартномада белгиланган тартибда кайтаришга мажбур.
6.Сумма карз берувчига етказиб берилгандан ёки банк хисоб ракамига утказиб берилганидан кайтарилган хисобланади.
7. Агар сумма тулик кайтарилмаса РФ ФК 810 моддасига асосан кайтарилмаган суммага фойиз туланиши шарт. Фойизнинг хажми карздор яшайдиган жойдаги банкнинг хисоб ставкасидан келиб чикиб белгиланади.
8. Ушбу шартноманинг тузилиши билан боглик харажатларни Ковулжонов Абдулбоки тулайди
9. Ушбу шартнома уч нусхада тузилди, уларнинг бири Иркутск шахар, Красноармейск кучаси, 13018 манзилида жойлашган Иркутск нотариал округи нотариуси БариноваН.В. ишхонасида сакланади. Тарафларга эса бир нусхадан берилади.
10. Шартнома бизга овоз чикариб укиб берилди. Ушбу шартноманинг маъноси ва ахамияти тушунтирилди ва бизнинг ниятимизга мувофик келади.
ТАРАФЛАРНИНГ ИМЗОЛАРИ
Россия Федерацияси Иркутск шахри.
Саккизинчи июль икки минг саккизничи йил
Ушбу шартнома мен, Баринова Наталия Викторовна, Иркутск нотариал округининг нотариуси томонидан тасдикланди.
Шартнома менинг иштирокимда имзоланди.Тарафларнинг шахси аникланди, уларнинг муомила лаёкати текширилди.
НОТАРИУС имзо”

Шартномани укиган сайин Абдулбоки аканинг хайрати ошарди.
Умар Тошпулатов билан телефонда гаплашганда Шабалов Абдулбоки Ковулжоновдан 300.000 доллар карз олган булиб чикади ва мана шу суммага тахта жунатиши лозим булиши керак эди. Бу эса Шабалов уша ердаги маъмурларга “мана ушбу шартнома буйича узбекистонлик хамкорим Ковулжоновдан 300.000 доллар олиб куйганман, шунинг учун менга вагон ажратиш, тегишли рухсатномалар олишга ёрдам беринг” дейиши учун керак эди.
Абдулбоки ака дархол Иркутскка, Умар Тошпулатовга телефон килади.
–Умаржон бу канака шартнома? Хали мен имзо чекмасимдан нотариусдан хам тасдикланибди. Келишганимиз буйича Шабалов карздор булиши керак эди, нега бу ерда мен карздор буп коляпман?-деб сурайди.
–Хеч ким сизга пул бергани йук. Биз, Шабалов билан бирга тахталарни шу шартга мувофик жунатишга келишдик. Сиз хеч иккиланмай имзо чекаверинг, тахталарни жунатганимиздан кейин у ёгини келиштириб оламиз. Масалан, сиз биз жунатган тахталарни сотиб 30.000 доллар жунатдингиз. Биз умумий суммадан 30.000 долларни чикариб юборамиз. Карз шу тарика камайиб бораверади.
Абдулбоки ака бундай вазиятда кандай йул тутиши керак эди? У бирон бир тажрибали хукушунос танишига, ёки булмаса юридик маслахатхонага тугридан тугри бориб шартномани курсатиши лозим ва шарт эди.Ахир гап 300.000 сум тугрисида эмас, 300.000 доллар хакида кетаяпти.
Ишончим комилки, хукукшунос энг аввало, Шабаловдан шунча катта суммада карз олганмисиз деб сурайди, табиийки,Абдулбоки ака “йук” деб жавоб беради,бундай шартномага мутлако имзо куйманг, бу шартноманинг тагида сизни алдаб тузокка тушириш нияти борга ухшайди, колаверса, шартнома 2008 йилда тузилган, нотариусда эса 2007 йилда тасдикланганлиги курсатилаяпти, демак, шартнома калбаки дейиши мукаррар.
Абдулбоки ака бирон бир хукукшуносга хам, юридик маслахатхонага хам мурожаат килмади, гарчи дилини шубха ва гумонлар кемираётган, 120.000 рубл пули вагон учун, 140.000 рубл вагонга ортилиши керак булган тахта учун туланган пуллари Умар Тошпулатов ва унинг шериги Магомедда колиб кетаётган булса-да “Иркутсклик хамкорларим бир кишини шу шартномага имзо куйдириб кел деб махсус жунатсалар-да мен булса хар хил уйларга бориб юрсам улар мендан каттик хафа булишади, кейин мен уларнинг юзига кандай карайман деган андишага борди ва шартномаларга имзо чекди. Шартномадан ксеронусха олиб, россиялик вакилга имзо куйилган шартномаларни берди. Россиялик мехмон асл нусха шартномаларни олиб Иркутскка кайтиб кетди.
Натижада Абдулбоки ака хали махсулот олмасидан туриб, Шабаловдан 300.000 доллар карздор булиб колди! Яна йилига 12 фоиз устамаси билан.

2009 ЙИЛ, ДЕКАБРЬ, ТУРАКУРГОН

Хикоямиз бошида куконлик Хайрулла Абдулбоки аканинг уйига келиб айни шу шартномада курсатилган 300.000 долларлик карзни кистаган эди.
Орадан бир йил утди. Умар Тошпулатов юбораман деган икки вагондан хам, Абдулбоки ака 300.000 долларлик карзни буйнига олиб имзолаб берган шартнома буйича келиши лозим булган 60 та вагоннинг биттасидан хам дарак булмади.
Абдулбоки аканинг боши котиб турган бир пайтда Умар Тошпулатов кишлогига келди ва уша куннинг узида Абдулбоки аканинг уйига ташриф буюрди.
Абдулбоки ака юрагини уртаб турган саволларни уртага ташлади:
-Умаржон, нима учун шу пайтгача лоакал битта вагон жунатмадингизлар?
-Шабалов жуда тиниб-тинчимайдиган одам-да. У энди хамма ишини йигиштириб куйиб Россиядаги тилла конларидан бирини сотиб олиш учун чопиб юрибди. Шунинг учун тахта деган майда-чуйда бизнесга, умуман карамай куйди. Лекин мен,барибир, 60 вагон тахтани жунатаман. Абдулбоки ака, шу ишларни тезлатишимиз учун, Шабаловнинг ишончини козонишимиз керак, шунга нима дейсиз?
–Нима у менга ишонмайдими? У 1998 йилда менинг уйимда ун кунча мехмон булган, менинг ишончли одамлигимга ушанда ишонмаганмикан?
–Одамлар кеча еган овкатини эслолмайди-ю, сиз ун йил аввалги гапларни айтасиз.
–Кизик одам экан.
–Хе, у кизик эмас, замон шундай буп кетди. Сиз билан биз – узбеклар, соддалигимиз туфайли, бошкаларниям узимиздай биламиз, одамларнинг килган яхшиликларини унутмай, доим уларни хурматлаб юрамиз. Россияда ундок эмас.
–Мени унутган булса, унда унинг ишончини козониш учун нима килишимиз керак?
–Ху, утган йили декабрь ойида 300.000 долларлик шартнома тузгандик эсингиздами?
–Эсимда.
–Унинг 3-бандини нотугри тузган эканмиз. Шабалов шартномани куриб, мени роса койиди.
–Нимаси нотугри экан?
–Карз шартномаси АКШ долларида эмас, рублда тузилиши ва рублда кайтарилиши керак экан.Нимага десангиз, биз тахталарни рублда сотиб оламиз.Шунинг учун шартномада пул рублда кайтарилиши керак деб курсатилиши керак экан.
–Шундайми?
–Ха.
–Энди нима киламиз?
Айни шу гапни У.Тошпулатов хам кутиб турганди.
–Уша шартноманинг 3-бандини рублда килиб узгартиришимиз керак экан.
Абдулбоки ака,аслида, “Йук, мен шартномага бошка кул куймайман, чунки сизлар шартнома шартларини бажармадинглар, орадан бир йил утибдики, шартнома буйича хеч бир харакат килмадингизлар, бундан кейин шартнома шартларини бажарасизлар деб ким кафолат беради” деб Умар Тошпулатовнинг таклифини рад килиши керак ва бунга етарли асослар хам бор эди.
-Боки ака, шартноманининг шу шартини узгартирмасак булмайди?-Абдулбоки аканинг кузларида иккиланиш аломатларини куриб безовталанди Умар Тошпулатов.
–Майли, эртага офисга борайлик.-деди секин Абдулбоки ака ва пиёлаларга чой куйди.
–Э, нималар деяпсиз, шартнома тайёр. Сизни оввора килиб юраманми, деб тайёр килиб опкелувдим.
–Умаржон, жа-а, чакконсизда-дейди Абдулбоки ака,- вагонларни жунатишда хам шунака чакконлик килганигизда, хеч булмаганида узим пулини тулаб келган вагон етиб келган булармиди.
-Жунатамиз,Абдулбоки ака, жунатамиз, хали, булди, вагон жунатишни бас килинглар, тахталарни бир сотиб олай кейинрок жунатарсизлар деб айтасиз.
-Иншоолло! Шу кунларга етказсин,-деди Абдулбоки ака,- шартномаларни беринг-чи..
Бу шартнома хам 7.024.410 рублга, яъни 300.000 долларга тузилган шартнома каби 2008 йил 08 июль санаси курсатилган, аммо шартноманинг тепасидаги сарлавха, яъни “Договор займа №1 “ сузи олиб ташланиб,факат “Договор” сузи ёзилганди, шартноманинг 3-бандидаги пулни кайтариш рублда деб курсатилган булиб бу шартнома хам олдингисидагидек реестрда №3855 раками билан руйхатга олинган эди.
Абдулбоки ака Умар Тошпулатов стол устига куйган шартномалар нусхаларига имзо чека бошлайди.
Абдулбоки аканинг бунчалик осон кундирганидан “илхомланган” Умар Тошпулатов анчадан буён уйлаб миясида пишитиб юрган режасини амалга ошириш пайти келганлигини тушунди ва кулай имкониятдан фойдаланиб колиш учун отни камчилади:
–Абдулбоки ака, сизга жунатишим керак булган 2 вагон тахта учун хам битта тилхат ёзиб беришингиз керак.
–Кандай тилхат ва нимага?
–Шабаловнинг кунглини хотиржам килиш учун номигагина яна битта тилхат ёзиб берсангиз.
–Хуп, нима хакда ёзиш керак?
–А.Шабаловдан 1.152000 рублни накд олганман ва уни кайтараман деган мазмунда.
-Мен Шабаловдан хеч канака пул олмаганман!-деди ажабланиб Абдулбоки ака.
-Тугри, олмагансиз,лекин икки вагон тахтани якинда оласиз, -деди ишонч билан Умар Тошпулатов.
Абдулбоки ака бу таклифни яхшилаб уйлаб, мулохаза юритиб куриши керак эди. Хозиргина у бир тийин хам олмаган холда 300.000 АКШ доллари олдим деган шартномага таваккал килиб кул куйиб берди. Имзо куйиб бериши билан у Шабаловдан 300.000 доллар карз булиб колди. Хали ким билади, улар ваъда килган тахталарни жунатадими-йукми? Шабалов 60 вагон тахта жунатаман деб Умар Тошпулатовни ишга солиб шартномага Абдулбоки аканинг кулини куйдириб олиши оркасида кандай режа ётибди? Бу факат Яратгангагина аён. Шабалов шартномани тузишга тузиб Абдулбоки акага кул куйдиргандан сунг 60 вагон тахтани жунатмай алдаши, кейинчалик мендан 300.000 доллар карзсан деб карзини кисташи, судга бериб ундириб олишга уриниши хам мумкин. Мана шундай вазиятда у яна Шабаловдан 1.152.000 рубл пул олганман деб тилхат ёзиб бериши мутлако максадга мувофик эмас эди. Лекин Абдулбоки ака мехмоннинг дили огримасин, хамкорлик алокалари узилиб кетмасин деб Умар Тошпулатов айтган тилхатни ёзиб берди. Мана уша тилхат.

“Хурматли Саша ака!
Мен Ковулжонов Абдулбоки 1950 йил Туракургон туман Калвак кишлогида Узбекистон Республикасида тугилганман.Папорт СН 0131636 Узб.Республикаси, Туракургон. ИИБ.
Мен сиздан август, 15 сентябрь 2008 йил 1152000 (бир миллион бир юз эллик икки минг рас.руб) пул олганман.Шу олинган пулни договор буйича проценти билан 2011 йил 15 сентябргача колдирмай бераман.
Мен сизни алдамайман.лекин мени бизнес планим кризис туфайли чикмай колди.”

Пулни олмаган холда 300.000 долларлик карз шартномасига имзо куйиб бериши Абдулбоки аканинг биринчи хатоси булса, 1.152.000 рублни олмаган холда олдим деб ёзиб беришга рози булиши унинг иккинчи хатоси эди, бинобарин, 300.000 долларлик карз шартномаси ва хозиргина ёзиб бермокчи булган тилхат кейинчалик бошига битган бало булиши, унинг энка-тинкасини куритиши мумкинлигини у хали билмасди.

2010 ЙИЛ, ИЮЛЬ, ТУРАКУРГОН

Читайте также:  Пицца 4 сыра дома рецепт

Умар Тошпулатов шартномага жуда усталик билан билан имзо куйдириб, Шабаловнинг топширигини бажариш билан бирга узининг бир ишини, яъни 1.152.000 рубл пулни Шабаловдан олганлиги тугрисида Абдулбоки акадан тилхат олишнинг уддасидан чикди. У Иркутскка боргач, Абдулбоки акага берган ваъдасини унутди. Яна орадан ярим йил утиб, ёз келди.
Тахта ортилган вагонларни кутавериб, токати ток булган Абдулбоки ака Умар Тошпулатовга кайта-кайта телефон килар, у эса турли бахоналарни рукач килишдан нарига утмасди. Бир гал у шундай деди:
–Абдулбоки ака, А.Шабаловнинг хизмат сафари купайиб кетди, шунинг учун тахталарни жунатоолмаяпман, агар имкониятингиз булса ковун-тарвуз жунатсангиз бозор нархида яхшилаб сотиб бераман, бу ерда ковун-тарвуз киммат булади.
Абдулбоки ака шериклари билан маслахат килиб бир вагон ковун, икки вагон тарвузни Иркутскка, Умар тошпулатовнинг таклифига биноан ”Росток” фирмаси бош директори номига жунатди. Ушбу ковун-тарвузни Тошпулатов ёки Шабалов номига расмийлаштирилиши керак эди. Бирок нима учундир Абдурахмон Алиев номига расмийлаштирилибди. Аслида Абдурахмон Алиев хам калваклик, Умар Тошпулатов билан бирга иш килиб юрадиган одам.
Абдулбоки ака жунатилган вагонларни Алиев Абдурахмон олади деб уйламаган эди. Лекин Умар Тошпулатов ковун-тарвузларни сотяпмиз деб айтиб юрди, кейинчалик Абдулбоки ака бир вагон тахта ва ковун- тарвузларнинг пулини талаб килганида Шабалов ва Тошпулатов “Биз ковун –тарвузларни ким олганлигини билмаймиз” деб туриб олишди.
Абдулбоки ака сотилган ковун-тарвузлар учун жами булиб 720.000 рубл(24.000 доллар) пул олди.Абдулбоки акада Иркутск савдо-саноат палатасидан ковун-тарвуз борган ун кунликда бозордаги нархлар ва А.Алиевнинг уз кули билан ёзилган ковун-тарвузнинг соф микдори ва сорти хакидаги хужжат булиб, унга кура ковун-тарвузнинг пули хаммаси булиб 3.405.000 булиши ва яна 2.709.000 рубл пул олиши лозим эди. Демак, Абдулбоки акага ковун-тарвуз жами кийматининг бешдан бир кисми берилган, холос. Колган 2.709.000 берилмаган. Шундан кейин Абдулбоки ака Абдурахмон Алиевни телефонда кидириб топиб ковун-тарвузнинг колган пулини сураганда у “Умар ака билади” деб телефонни учириб куйди ва кейинги кунгирокларга жавоб бермай куйди.
Бу вактда Тошпулатов Иркутск шахрининг Центр посуда деган жойида учинчи ошхонасини кураётган булган. Уша жойда курилиш качон бошлаганлигини аникланса ковун-тарвузнинг колган пули айни шу ошхонасини куришга сарфлаганлиги уз тасдигини топади.
Абдулбоки ака гарчи хеч кандай хужжатлар булмасада, ушбу ковун тарвузнинг 720.000 рублини олганлигини эътироф этади. Бу сумма АКШ долларида 24.000 доллар булади. Хозирги кунда У.Тошпулатов ва Магомед, Абдулбоки акадан хакикатда ковун тарвуз учун 2.709.000 рубл, тахтадан 140.000 рубл (колиб кетган бир вагон тахта нархи) ва темир йул тарифи учун дея 120.000 рубл накд олинган пул буйича карздор. У.Тошпулатовнинг Абдулбоки акадан жами карзи 2.969.000 (икки миллион туккиз юз олтмиш туккиз минг) рублни ташкил этади. Агар АКШ долларига чакканда бу сумма тахминан 100.000 (юз минг) АКШ доллари булади.

Июнь ойининг охири июлнинг бошларида Умар Тошпулатов уйига келди. Абдулбоки ака у билан куришди ва ундан бир вагон тахтани нима учун жунатмаганлигини ва ковун-тарвузнинг колган пули хакида суради. У.Тошпулатов олдинрок телефонда гаплашганларида ковун-тарвузни Абдурахмонга соттириб бердим, пулни у кузимнинг олдида санаб олди деб айтган эди. Бу гал эса нима учундир, билмадим, олган булса керак, деб мужмал жавоб берди. Вагон тахталар хусусида эса Шабалов бир Монголияда, бир Петербургда сафарда булиб колмокда, мен эса ошхонани хозирга кадар сота олганим йук шу сабабли жуната олмадик, ошхонани сотишим биланок бир вагон тахтани ва ковун-тарвузнинг колган пулини жунатаман деб айтди.

ИККИНЧИ БОБ
ХУЖУМ БОШЛАНДИ
2011 ЙИЛ, НАМАНГАН.

Абдулбоки ака уз ёгига узи ковурилиб юрганда Умар Тошпулатовнинг узи Наманганга келди.
Абдулбоки ака Умар Тошпулатовнинг кузларига тик караб суради:
–Умаржон, мендан олинган бир вагон тахта, темир йул тарифи учун Магомед олган 120.000 рубл пулни, жунатган ковун-тарвузнинг 2.709.000 рублини берганингиз йук, тугрими?
-Тугри, Абдулбоки ака, тан оламан.
-Устига устак, 300.000 доллар карзингизни берар экансиз деб, Хайрулло деган йигитни жунатдингизлар? Ахир мен сизлардан канакасига карздорман, шартнома номига, йул учун тузилган, кул куйиб бераверинг, деганингиз учун кул куйиб бергандим.
–Узр, Абдулбоки ака, Хайруллони Шабалов жунатибди. Утган сафар келганимда ёзиб берган тилхатга келсак, 1.252.000 рубл хакида сиздан олган тилхат, аслида менинг А.Шабаловдан олган карзим эди. Иркутскда иккинчи ошхонани курганман, Шабаловнинг пулини шу ошхона курилишига ишлатгандим. Шабалов менинг пулимни ишлатяпти, деб хавотирланмаслиги учун, “мен сенинг пулларингни Абдулбоки ака берганман” девдим. Сиздан олган тилхат ноконуний эди. Хохласангиз, хозирок бу хакда тилхат ёзиб бераман.
–Ёзинг!.
Умар Тошпулатов 2011 йил 15 июлда, “Абдулбоки акадан Шабалов номига 1152000 рубл олганлиги хакидаги расписка нотугри” деб янги тилхат ёзиб берди.
Мана уша тилхат:

“РАСПИСКА
Тошпулатов Умаржон
Ковулжонов Абдулбоки акадан Шабалов номига олган бир миллион бирюз эллик икки минг рус пули(1152000) пулни узимни номимга олишим керак эди. Лекин Шабалов тинч туриши учун шу распикани олганман.Аслида распискани Бокижон акадан илтимос килганман.Бу расписка нотугри деб хисоблайман.
Имзо
15 июл 2011 йил”

Абдулбоки ака бир оз енгил тортди.
Бир хафтадан сунг Наманганга Шабалов хам келди ва эртаси куни у Умарнинг иккита укаси билан Абдулбоки аканинг уйига келди.
Шабаловнинг машки паст, анчагина тушкун кайфиятда эди.
— Абдулбоки, мен пулга келдим!
-Канака пул?-ажабланди Абдулбоки ака.
-1.152.000 рубл пулга!
-Саша ака, сиз билан карийб ун йилдан купрок вактдан буён кадрдонмиз.Шу вакт ичида бирон марта сизнинг олдингизга менга пул керак булиб колди, карз бериб туринг деб бордимми?
-Йук!
–Курдингизми,сиздан пул олганим йук.
–Умар пулни мендан олган, бирок у пулни сенга берганлигини айтиб сен берган тилхатни менга курсатди-ку!
–Умар Тошпулатовнинг узи мендан деярли 100.000 доллар карздор-ку. Сениям чув тушириб юрган экан-да.Утган йили декабрь ойида уйга келганда шартноманинг учинчи бандига узгартириш килишимиз керак экан деганда мен шартномага кул куйиб бергандим. Ушанда якинда икки вагон тахта жунатамиз, шу икки вагон тахтанинг пули 1.152.000 рубл булади дегани учун шу суммага тилхат ёзиб бергандим. У Шабаловни тинчлантиришим керак, деб илтимос килганида уша тилхатни ёзиб берган эдим. Сизга шу тилхатни курсатган булса керак-да.
Шабалов уйланиб колди.
–Билмайман, у мендан яшириб яна битта ошхона кураётган экан. Жахлим чикиб, “Ошхонани менинг пулларимга куряпсанми?”- деганимда “Сенинг пулларингни Абдулбокига берганман, мана расписка” деб, сен ёзиб берган тилхатни курсатди.
– Бир хафта бурун Умар келганда уша расписка нотугри эканлигини тасдиклаб менга янги тилхат ёзиб берди, мана кур,-дея Абдулбоки ака Шабаловга Тошпулатовнинг янги тилхатини курсатди.
Кимнинг гапига ишонишни билмай Шабаловнинг боши котиб колди.
–Иккаловингдан кай биринг хаклигингни билмайман. Аммо мен хали бу масаланинг тагига албатта етаман, агар сен мени алдаётган булсанг, билиб куй, мендан 300.000 доллар олганлигинг хакида шартноманг борлигини биласанми?
Шабаловнинг бу тахдиди Абдулбоки аканинг вужудини музлатиб, суяк-суягидан утиб кетди.
–Шартнома борлигини биламан. 60 вагон тахта жунатамиз деб мени алдаб кул куйдиргансизлар.60 вагон у ёкда турсин, хатто менинг узим пулини бериб келган вагонни хам жунатмадингизлар.Мен сиздан пул карз олмаганимни хозиргина узингиз айтдингиз. 300.000 доллардан бир цент хам олмаганимни билатуриб 300.000 доллар карзини берсин деб уйимга одам жунатдингиз. Бу шартнома калбаки эканлигини узингиз хам яхши биласиз.Агар шу калбаки шартномада имзоси бор деб мендан 300.000 доллар ундириб оламан, деб уйласангиз, майли, билганингизни килинг.

2012 ЙИЛ, НАМАНГАН. ХАКАМЛИК СУДИ

Шу орада 2012 йил хам кириб келади. Абдулбоки ака кечки овкатдан сунг, ёстикка ёнбошлаганча кузи бироз илгабди. Шу орада туш курибди. Тушида узун йулдан кетаётганмиш, оёгида кирза этик, ер сакич лойдан иборат булиб, хар кадамда лойга ботиб колармиш. Абдулбоки ака хансираб бир неча муддат юргач, енгил тин олибди. Каддини ростлаб атроф-четга бокибди. Йулнинг адоги нурли булиб турганмиш-у, унгача анча масофа бормиш.
Шу пайт оркадан етиб келган кенжа угли, “дада, дада”-деб уни секин чакираётганмиш.
Абдулбоки ака секин кузини очди. Кенжавой хакикатда унинг ёнида турибди.
–Дада,- деди Кенжа ютиниб, –уйимизни сотамизми?
–Э, бу нима деганинг?-хайрон колди Абдулбоки ака.
–Кушнимиз Шавкат ака бугун менга, “якинда уйларингни сотармишсилар, дадангга айтмай тур. Узим уйни сотиб оламан деяпти”-деди.
–Э, шунаками, бор чакириб келчи-деди Абдулбоки ака.
Кенжавой бироздан сунг Шавкат ака билан бирга кириб келди.
–Нима гап?-суради Абдулбоки ака дастурхон буйидаги мулозаматдан сунг.
Шавкат бироз чайналиб турди-ю, ростини айтмаса булмаслигини англагач, “Намангандаги катта бир одамдан эшитдим”,-деди.
Абулбоки ака гап каердан пайдо булганини дархол англади.
Бу Шабаловнинг даъво аризасини 2012 йил январ ойида Наманган шахар хакамлик суди кураётган эди.
Унда курсатилишича А.Шабалов ундан жами 359.000 долларга даъво килмокда.
Абдулбоки ака эртаси куни Хакамлик судига бу даъволарнинг умуман асоссиз эканлигини билдириб, эътироз хати ёзиб берди. Иш Хакамлик судида курмасдан колдирилди.
Узбекистон фукароси каерда булмасин Узбекистон Республикаси Конституцияси ва конунлари химоясида булади, унинг бузилган хукукларини тиклайди. Абдулбоки Ковулжонов Россияга тадбиркорлик ишларини амалга ошириш учун борганида А.Шабалов, У.Тошпулатов ва уларнинг жиноий шериклари Магомед ва бошкалар уни алдаб 120.000 рубл пулини, 140.000 рубл турадиган бир вагон тахтасини олиб куйишди, 60 вагон тахта жунатамиз деб алдаб 300.000 долларлик карз шартномасига кул куйдиришди, икки вагон тахта жунатамиз деб 1.152.000 рублга тилхат ёздириб олишди ва айни 300.000 доллар пулни ва 1.152.000 пулимизни олиб фирибгарлик килиб уз манфаати йулида ишлатиб юборди деб унга нисбатан тухмат килишаётганлиги учун, окни ок, корани кора килиб беринглар деган мазмунда Наманган вилояти Туракургон тумани ИИБга 2012 йил 23 мартда ариза билан мурожаат килди. Бирок унинг бу аризаси текширилмади. Гарчи аризаси 9 апрел куни 271-сон билан руйхатга олинган булса-да Абдулбоки Ковулжонов уз аризасига халигача жавоб олгани йук.
Аммо А.Шабалов Узбекистон Республикаси Ички ишлар вазири номига ариза жунатганда ва Туракургон ИИБ 2012 йил 5 майда А.Ковулжонов бизнинг пулимизни бермай фирибгарлик килмокда деб ариза берганларида А.Ковулжонов устидан Узбекистон Республикаси Жиноят кодексининг 168-модда 3-кисми билан жиноят иши кузготди.
Куйида А.Шабаловнинг Узбекистон Ички ишлар вазири номига ёзган аризаси билан танишамиз:
“2008 йил 8 июлда мен Узбекистон Республикаси фукароси Ковулжонв Абдулбоки,паспорт СН0131636 УЗБ.Р. Наманган вилояти Туракургон туман ИИБ томонидан берилган, Наманган вилояти, Калвак кишлогида яшовчи уртасида 1-сонли карз шартномаси тузилган булиб унга кура у мендан 7.024.410(етти миллион йигирма турт минг турт юз ун) рубл карз олган, бу шартнома тузилган пайтда 300.000 (уч юз) АКШ доллари микдорига тенг келади. Фойизлар хажми йилига 12 фойизни ташкил килади Карз олинган суммани, шунингдек фойдаланганлик учун фойизлар Иркутск шахрида АКШ долларида кайтарилиши керак эди.
Бирок Ковулжонов Абдулбокида фирибгарлик нияти булганлигини куйидаги фактлар тасдиклайди. Биргина Иркутск вилоятидан 7(етти) вагон тахта жунатиб менга бир тийин хам, бир цент хам туламади, телефон кунгирокларига жавоб бермайди.Бундан ташкари, мендаги аник маълумотларга кура,Ковулжонов Абдулбоки 2010 йилда Иркутск шахрига 4 вагон ва 1 машинада полиз махсулотларини менга билдирмай жунатган ва сотувчиларга менга хабар бермасликларини сураган.
Ковулжонов Абдулбокини катта микдордаги фирибгарликни содир этганлиги учун жиноий жавобгарликка тортишингизни сурайман.”
Илова: 2008 йил 8 июлдаги 1-сонли карз шартномаси.
Биз А.Шабалов аризасига асос килиб олган карз шартномаси кандай вужудга келганлигини биламиз ва у хакда юкорида анча-мунча тухталдик хам. Лекин А.Ковулжоновнинг устидан ариза тушди дегани у айбдор булди дегани эмас, айбсизлик презумпцияси тамойили ариза ёзган одамга хам, аризада номи курсатилган одамга хам бир хилда ёндошишни такоза килади. Афсуски, Абдулбоки Ковулжоновга нисбатан айни холислик, объектив ёндошиш тамойиллари бузилган.

АБДУЛБОКИ КОВУЛЖОНОВНИНГ ХИМОЯ
ХУКУКИ НЕГА ПОЙМОЛ КИЛИНДИ?

Аввало шуни айтиш керакки, тергов органи томонидан жиноят ишини тергов килишда ЖПКнинг 22-моддаси талабларига тула риоя килинди деб айтиш кийин, чунки иш объектив тула ва холисона олиб борилмаган. Терговчи аризачи У.Тошпулатов ва кариндошлари томонидан берилган курсатмалар асосида А.Ковулжоновга айб эълон килган. А.Ковулжоновнинг келтирган важлари мутлако текширилмаган ва ишни А.Ковулжоновни айблайдиган холатлар бир томонлама олиб борилган.
Тергов органи А.Ковулжоновни дастлабки терговдаги Уз Р. ЖПКнинг 46-48-моддаларида курсатилган хукуклари поймол килинган ва А.Ковулжоновнинг химоячи билан таъминлаш чорасини курмаган. Жиноят ишида А.Ковулжоновни химоячидан воз кечганлиги аризаси йук.Жиноят ишига тикилган баённомага химоячи Ж.Мамажонов деган шахснинг баённомада имзоси булса-да унинг кайси хайъатда ишлашлиги курсатилмаган, химоячи билан реал таъминланганлиги хакидаги адвокат ордери йук.
А.Ковулжонов дастлабки терговда адвокат учун хеч кандай гонорар туламаганлигини баён килган булиб, униг бу баёнотини рад этувчи далил мавжуд эмас.
Иш буйича даъвогар булиб утаётган Тошпулатов Умаржонни 25.10.2012 йилда Россия Федерациясидан чикишини чегараловчи суд приставининг карори мавжуд булиб, дастлабки тергов харакатлари 03.09.2012 йилда бошланган булиб терговчи томонидан 52 кун давомида Тошпулатов Умаржонни Россия Федерациясидан олиб келиш, А.Ковулжонов билан юзлаштириш имконияти булган холда атайлаб уни терговга жалб килиш харакатини утказмаган.
Ёки Тошпулатов Умаржон хозирда яшаб турган Иркутск шахри полициясига алохида топширик билан мурожаат килиш ва У.Тошпулатовни зарур булган саволлар асосида сурок килишни талаб килмаган.
Иш буйича асосий гувох хисобланган ва манфаатдор шахс А.С. Шабаловнинг бошка далиллар билан исботланмаган кургазмаларини терговчи томонидан асос килиб олиниб А.Ковулжоновни айблашга харакат килинган.Чунки гуёки А.С.Шабалов А.Ковулжонов томонидан тахта ёгоч олиб келиниши учун 59.000 АКШ доллари микдорида карз сураганида унга ишонмасдан пулни У.Тошпулатовга берганлигини, уз навбатида бу пулни У.Тошпулатовга берганлиги хакида ундан тилхат олиб кейинчалик шу тилхат асосида У.Тошпулатов билан карз шартномаси тузганлигини ва шу карз шартномаси асосида У.Тошпулатовни РФ дан чикишини вактинча чегаралаб куйишини курсатган.
Жиноят ишида 8.07.2008 йилда тузилган 2 та карз шартномаси мавжуд булиб бу карз шартномасига кура А.С.Шабаловдан А.Ковулжоновнинг 300.000 АКШ долларлари микдорида карз олинганлиги хакида карз шартномаси мавжуд булиб бу карз шартномасига А,Ковулжонов А.С.Шабаловнинг алдови асосида Туракургон туман Калвак кишлогида имзо килиб берганини баён килган. А.С. Шабалов эса А.Ковулжонов Иркутск шахридаги Баринова нотариус булган идорада имзо килганлигини курсатади.
Бу шартноманинг биттасида” Договор займа № 1” деб ёзилган булса бошка нусхасида “Договор”нинг раками курсатилмаган, шунингдек, ракамсиз ёзилган шартноманинг олди кисмида 8.07.2008 йил деб ёзилгани холда орка кисмида эса 12.10.2007 йил деб ёзиб куйилган. Шунингдек, хар икки шартномада реестр № 3855 билан руйхатга олинган.
Лекин терговчи томонидан бу хужжатга бахо берилмаган ва бу хужжатларнинг хакикатдан хам Россия федерацияси Иркутск шахридаги нотариал идорасида руйхатдан утган ёки утмаганлиги мутлако текширилмаган.
Иш буйича гувох А.С. Шабалов суд мажлисида юкоридаги карз шартномаси асосида 300.000 АКШ долларларини 08.07.2008 йилдан нотариал идораси оркали берилганлиги баён килсада, А.Ковулжонов бу шартномага уз уйида Шабаловнинг алдови билан имзо килганлигини курсатади.
Модомики ушбу карз шартнома буйича низо чиккан экан, тергов органи унинг хакикий ёки хакикий эмаслигини текшириб куриш керак эди.Лекин тергов органи нима учундир А.С.Шабаловнинг ушбу аризаси буйича тергов харакатлари олиб бормаган, тергов харакатлари олиб борилганда карз шартномасининг хакикий ёки сохта эканлиги текширилиши керак эди, бирок тергов органи мазкур хужжатни текширишга хатто уриниб хам курмаган.
А.С.Шабаловнинг курсатишича 300.000 АКШ долларлик карз шартномаси У.Тошпулатов оркали А.Ковулжоновга берилган 59.000 АКШ долларидан олдин тузилганлигини курсатади.
Савол тугилади, агар А.Ковулжонов А.С. Шабаловдан 300.000 АКШ доллари олган булса, У.Тошпулатов оркали август ойида 59.000 АКШ долларини карз олиш зарурияти бормиди?
Жиноят ишида А.Ковулжонов томонидан ёзилган 1.152.000 рус пулини олганлик хакидаги тилхат мавжуд булиб бу тилхат 15.07.2011 йилда ёзилган. Шу сана билан Тошпулатов Умаржоннинг узи уз кули билан ёзган “Ковулжонов Абдулбоки аканинг уйида олинган 1.152.000 рус пулини узимнинг номимга олишим керак эди. Лекин Шабалов тинч туриши учун шу распискани олганман, аслида Бокижон акадан илтимос килиб олганман.Бу расписка нотугри деб хисоблайман “деб имзо куйган.
Бундай холда А.Ковулжоновни У.Тошпулатовдан 1.152.000 рус пули карзи бор деб хисоблаб булмайди.
Шу сабабли А.Ковулжонов У.Тошпулатовларни шу холат буйича юзлаштириш ва аникланган холат буйича бахо берилмоги лозим.
Жиноят ишида тикилган хужжатларга караганда А.Ковулжонов Иркутскка яшикбоп тахта чикиндилари олиш учун борган пайтда унинг номига 2008 йил июль ойида Наманган шахридан 3 марта, Самара шахридан эса 2 марта пул утказмалари юборилган. А.Ковулжоновнинг курсатишича у бу пулларга Иркутск вилоятидан беш вагон тахта ёгоч сотиб олган, шундан турт вагонини Наманганга олиб келган.
Бу пул утказмаларини Ёкубов Абдуносир, Мирзалиев Исокали ва Умаров Мамадалилар тасдиклаб кургазма бердилар ва бу холат банк томонидан берилган суднинг суровномасида уз тасдигини топди.
Бундай холатда Шабалов ва Тошпулатовдан А.Ковулжоновни карз сураши мантикка тугри келмайди.
Шу иш буйича судда гувохлик берган Ибрагимов Акром А.Ковулжоновнинг илтимосига кура Иркутскка бориб тахта ёгоч юклаганликларини, 4 вагон тахта жунатилганлигини, яна бир вагон тахта жунатишлари лозим булса-да Магомед исмли чечен миллатига мансуб шахс хамма тахталарни юклатишга йул куймаганлиги сабабли ярим вагон тахтани вагонга юклаш имконияти булмаганлиги, бу хакда У. Тошпулатовга кунгирок килганида бу тахта колаверсин Магомет билан хал килиб оламан ва колган тахталарни мен узим жунатиб юбораман деб айтишганини баён килди.
Бундай холда У.Тошпулатовни сурок килиши, А.Ковулжонов билан юзлаштириш оркали колган бир вагон тахтани кандай сабабга кура юборилмаганлигини аниклаш лозим.
А.Ковулжоновнинг курсатишича У.Тошпулатовнинг илтимосига кура бир вагон ковун ва икки вагон тарвузни 52.000 АКШ доллари олиб жунатиб юборган булса-да бу ковун-тарвузлар Тошпулатовнинг номига эмас, Алиев Абдурахмон номига расмийлаштирилганлигини, бу ковун-тарвузнинг пулидан 720.000 рублини олганлигини баён килган.
Бундай холда юкоридаги ковун-тарвузларнинг У.Тошпулатовга расмийлаштирмай А.Алиев номига расмийлаштирилганлиги Алиев Абдурахмонни сурок килиши ва уни Тошпулатов билан юзлаштириш оркали аниклаши лозим.
Юкорида курсатилган камчиликларни дастлабки тергов пайтида холисона, объектив текширилганда ушбу жиноят ишида аслида ким айбдор деган масала уз-узидан хал булиб кетган булар эди.
Дастлабки тергов юкорида курсатилган камчиликлар булишига карамай ишни судга чикарди. 2013 йил 27 февралда жиноят ишлари буйича Мингбулок туман суди ишни куриб чикиб жиноят ишидаги 300.000 долларлик карз шартномаси ва судланувчига 59.000 доллар берилганлиги тугрисидаги холатлар яхши урганилмаганлиги сабабли ишни кайта терговга кайтариш хакидаги ажрим чикарди.
Масалага ойдинлик киритиш учун жиноят ишлари буйича Мингбулок туман судининг 2013 йил 27 февралда чикарган ажримидан бир парча укийлик:
“Тергов органи томонидан жиноят ишининг 1-жилди 79-варагидаги Россия Федерацияси фукароси А.С.Шабаловнинг судланувчи А.Ковулжонов томонидан 2008 йил 8 июлда тузилган 1 сонли карз шартномасига асосан 12 фойиз устамаси билан кайтариш шарти билан 300.000(уч юз минг) АКШ доллари олиб, хозирги кунга кадар кайтармай келаётганлиги, шу сабабдан уни фирибгарлик килиб, унга жуда куп микдорда зарар етказганлиги учун жиноий жавобгарликка тортиш тугрисида берган аризаси урганилмаган ва хеч кандай хукукий бахо берилмаган.
Судланувчи А.Ковулжоновнинг 2008 йил 8 июль куни А.Шабаловдан 1-сонли карз шартномасига асосан 300.000(уч юз минг) АКШ долларини хакикатда олганлиги холати буйича ушбу 300000 АКШ доллари Узбекистон Республикасига олиб кирилган ёки олиб кирилмаганлигига, шунингдек ушбу тузилган шартнома сохта ёки сохта эмаслигига хамда Шабалов томонидан 2008 йил 8 июль куни А.Ковулжоновга ишониб 300000 АКШ доллари берган булсада, лекин 2008 йил август ойининг охирларида суралган 59.000 АКШ доллари микдоридаги пулни унга ишонмасдан, агар Умар рози булса у оркали беришини айтиб, Умар рози булгандан кейин берганлигига ва 300000 АКШ доллари микдорида карз олгандан сунг нима сабабдан Умар оркали яна карз сураганлиги холатлари етарлича урганилмаган.
Бундай холатда А,С. Шабаловнинг аризаси юзасидан тергов харакатлари олиб бориб текшириб, уларга хукукий бахо бериш лозим булади.
Иш хужжатлари хамда судда аникланишича А.Ковулжонов 59.000 АКШ доллари микдорида пулни А.С.Шабаловдан Тошпулатов Умар оркали 2008 йил август ойида олганлиги, ушбу микдордаги пулни олишдан аввал 2008 йил 8 июль куни 1-сонли шартнома оркали 300000 АКШ доллари микдорида пулни накд олганлиги ва ушбу 300000 АКШ доллари микдоридаги пулни Узбекистонга олиб кирганлиги, пулни олиб кирилганлиги тугрисидаги шартномада божхона мухри босилмаган.Шу сабабдан ушбу тузилган шартномани хакикий ёки сохталигини, А.Ковулжонов томонидан 300000 АКШ доллари микдоридаги маблаг Узбекистонга олиб кирилганлиги холатларини аникланиши лозим.
А.С.Шабаловнинг 300.000(уч юз минг) АКШ доллари микдоридаги пулни А.Ковулжоновга берганлиги, лекин судланувчи А.Ковулжонов уни алдаб 300000 АКШ долларини кайтармай келаётганлиги тугрисида жиноят ишида мавжуд булган ариза юзасидан тергов харакатлари утказилмаган, ушбу холатни мазкур жиноят ишидан ажратган холда хал этиб булмайди, чунки А.Ковулжонов содир этганликда айбланаётган жиноят сабаблари ушбу холат билан узвий боглик булиб, ушбу холатларга аниклик киритмасдан туриб,А.Ковулжоновга оклов ёки айблов хукми чикариб булмайди. ”

Читайте также:  Рецепты рулет с печенкой

Кушимча тергов пайтида Шабалов чакирилди ва Наманганга келди. У келиб кетгандан сунг жиноят ишида яна бир хужжат пайдо булди. Бу Шабаловнинг Узбекистон Республикаси Ички ишлар вазири номига ёзилган иккинчи аризаси эди. Мана уша ариза:

“Узбекистон Республикаси
Ички ишлар вазирига
Нусхаси: Жиноят ишлари буйича
Наманган вилоятсуди раисига
Нусхаси:Наманган вилояти
прокурорига
Нусхаси:Наманган вилояти Ички
ишлар бошкармаси бошлигига
А Р И З А

Ушбу аризани ёзиш билан сизга шуни айтмокчиманки, мен Туракургон шахар, Бураматут КФЙ, Калвак кишлогида яшовчи Ковулжонов билан шартнома тузиб унга 300 минг доллар берганман. Шунингдек, мен кейин 2008 йилда шартнома асосида Туракургон шахар, Бураматут КФЙ Калвак кишлогида яшовчиТошпулатов Умарга 59.000 доллар берганман. Умаржон 59.000 долларни тахта сотиб олиш учун хамюрти Ковулжоновга берган. Умарнинг Ковулжоновга пулни берганлигини узим курганман.Умар менга пулни кайтариб бермаганлиги учун мен уни судга берганман. Умар менга карз булиб колгани учун Умар Ковулжоновни устидан Наманган шахрига ариза ёзди ва унга нисбатан жиноят иши кузгатилди. Ковулжонов айбдор деб топилди.. Жиноят ишида менинг Ковулжонов билан 300.000 долларга тузилган шартнома бор. Бу ишни мен 2014 йилда Россияда хал килиб оламан, чунки шартнома Россияда тузилган, ушбу шартнома Мингбулокдаги суд ишларига хеч кандай ахамиятга эга эмас. Ковулжонов Умардан 59.000 доллар олганлиги бошка холат.
Ковулжоновга 300.000 доллар берганлигимни жиноят ишидан олиб ташлашингизни ва менинг олдин ёзган аризамни эътиборсиз колдиришингизни сурайман. Мен Ковулжоновга берилган 300.000 долларни 2014 йилда Россия федерациясида хал киламан.
Ариза менинг иштирокимда Узбек ташкилотларининг мувофиклаштирувчи Худудлараро кенгашида ёзилди:манзил: Литвинов кучаси 20-уй.
Раис: Имзо, мухр Халилова З.Р
Аризачи : Шабалов
Аризанинг тагига Уз кулим билан ёздим, укиб чикдим деб уз имзоимни куйдим .Шабалов. Имзо.”

Шабаловнинг бу аризаси кушимча тергов пайтида бежиз ёзилмаганлигини Абдулбоки ака иш судга утгандан кейин тушунди. Тергов органи Шабаловнинг мазкур аризасидан сунг жиноят ишидан Шабаловнинг А.Ковулжоновга 300.000 доллар карз берганлиги хакидаги карз шартномасининг хакикий ёки сохта эканлигини текшириш урнига уни жиноят ишидан бутунлай чикариб ташлаган эди.
Шабаловнинг бу аризаси кимнинг ташаббуси билан ёзилди?
Шартноманинг калбакилиги фош булишидан курккан Шабалов ташаббус курсатдими? Ёки карз шартномасининг хакикий ёки сохта эканлигини аниклаш кийинлигидан чучиган тергов органи ташаббус курсатдими?
Конун талабидан келиб чикадиган булсак хар канча кийин булса-да, Шабалов Узбекистон Республикаси Ички ишлар вазири номига ариза ёзиб карз шартномаси масаласини 2014 йилда Россия Федерациясида хал килиб оламиз деган булса-да тергов органи карз шартномасининг хакикий ёки сохта эканлигини аниклаши лозим ва шарт эди.Чунки жиноят ишига ушбу карз шартномаси такдим килинган ва у иш учун мухим ахамиятга эга эди.Чунки 2008 йил 8 июлда А.Ковулжонов Шабаловдан 300.000 доллар карз олган холда шу йилнинг август ойида яна 59.000 доллар карз олганлиги мантикка тугри келмайди ва шунинг учун хам жиноят ишлари буйича Мингбулок туман суди уз ажримида “А.С.Шабаловнинг 300.000 (уч юз минг) АКШ доллари микдоридаги пулни А.Ковулжоновга берганлиги, лекин судланувчи А.Ковулжонов уни алдаб 300000 АКШ долларини кайтармай келаётганлиги тугрисида жиноят ишида мавжуд булган ариза юзасидан тергов харакатлари утказилмаган, ушбу холатни мазкур жиноят ишидан ажратган холда хал этиб булмайди, чунки А.Ковулжонов содир этганликда айбланаётган жиноят сабаблари ушбу холат билан узвий боглик булиб, ушбу холатларга аниклик киритмасдан туриб, А.Ковулжоновга оклов ёки айблов хукми чикариб булмайди” таъкидлаган эди. Лекин тергов органи нима учундир А.Шабаловнинг А.Ковулжоновга берган 300.000 доллар карзини у кайтармаётганлиги тугрисидаги аризасини жиноят ишидан чикаришни лозим топди. Нима учун тергов органи А.Ковулжоновнинг дастлабки терговда 300.000 долларлик карз шартномаси сохта, уни текшириб куришингизларни сурайман деган талаби рад килинди, нима учун тергов органи суд ажримида курсатилган талабни, яъни А.Шабаловнинг 300.000 долларлик карзини А.Ковулжонов бермаётганлиги тугрисидаги аризаси юзасидан тергов харакатлари утказиш лозимлиги тугрисидаги талабни кушимча тергов пайтида бажармади?
Ушбу жиноят ишининг вужудга келишида Умар Тошпулатовнинг алохида урни бор. 300.000 долларлик карз шартномасининг дунёга келишида хам, Шабалов Умар оркали А,Ковулжоновга берган деган 59.000 доллар учун берилган тилхат ва бошка тилхатларни ташкил килишда хам Умар Тошпулатовнинг “хисса”си катта. У агар дастлабки тергов пайтида А.Ковулжонов билан юзлаштирилганда куп нарсага ойдинлик киритиларди, ким билади, балки А.Ковулжоновга куйилган айбларнинг барчаси пучга чикиб кетиши хам мумкин эди. Лекин У.Тошпулатов дастлабки терговга келмади, судга хам келолмади. Бунинг сабаби у Шабаловдан 59.000 доллар карздорлиги туфайли суд пристави томонидан четга чикиши чеклаб куйилганлиги тугрисида хужжат такдим килган. Унинг Шабаловдан карздорлиги бор гап. Аммо суд приставининг карори Умар Тошпулатовнинг дастлабки тергов ва судга келишига йул куймаслик учун Шабалов ва Тошпулатовнинг узи томонидан уйлаб топилмаганмикин? Бинобарин, суд пирставининг мазкур карори калбаки эмасмикин? Дастлабки тергов суд приставининг карори хакикий ёки сохта эканлигини текшириб куриш тугрисида уйлаб курганда чакки булмасди.
Хуллас, жиноят ишидаги муаммолар хал килинмасдан иш яна судга чикарилди. 59.000 доллар олганлиги тугрисидаги А.Ковулжонов ёзган тилхатга ва Умар Тошпулатовнинг 15.07.2011 йилда А.Ковулжоновга ёзиб берган тилхатга бахо бериш имконияти пайдо булган эди.
2013 йил 23 августда жиноят ишлари буйича Наманган вилоят жиноят судида мазкур жиноят иши биринчи инстанцияда куриб чикилди. Судда Ковулжонов 1.152.000 рубл пулни олмаганлиги тугрисидаги Умар Тошпулатов 2010 йил 15 июлда ёзиб берган тилхатга юридик бахо беришларини сураб илтимос килди. Бирок суд илтимосномага хам, Мингбулок суди томонидан курсатилган камчиликлар бартараф килинган-килинмаганлигига хам эътибор бермади. Суд А. Шабаловни хам, Умар Тошпулатовни хам суд мажлисига чакиртирилишини таъминлаганда адолатли карор чикариш учун шарт-шароит яратилган булар эди. Бирок улар судга чакирилмади. Бунинг натижасида ишга бевосита алокаси булмаган шахсларнинг курсатмаларига асосланиб суд А.Ковулжоновни айбдор деб топди ва унга нисбатан амнистия акти кулланилиб, 77.703.000 сум ундириш хакида хукм чикарди.
А.Ковулжоновнинг ушбу хукмдан норози булиб ёзган апелляция шикояти жиноят ишлари буйича Фаргона вилоят суди апелляция судлов хайъати томонидан 2013 йил 31 октябрда куриб чикилиб, хукм узгаришсиз колдирилди.

КАРЗ ШАРТНОМАСИ КАЛБАКИ ЭКАН!

Биринчи инстанция суди хам, апелляция суди хам карз шартномаси калбаки ёки калбаки эмаслиги тугрисидаги масалага ойдинлик киритмагандан кейин Абдулбоки ака Иркутск шахридаги нотариус Баринова Н.В.га хат ёзиб 2008 йил 8 июлда тузилган 1-сонли шартнома хакида маълумот беришни сураб хат ёзди.
Н.В.Баринова бу хатга батафсил жавоб берди. Биз куйида нотариус Н.В.Баринованинг жавоб хатини кандай булса шундай холида эътиборингизга хавола этамиз:
“На заявление Ковулжонова Абдулбоки и на ходатайство адвоката Куранова Махмуджона отвечаю:
Изучив присланные мне копии договоров, якобы удостоверенных мной, я сделала вывод, что указанные договоры подделные, по следующим пунктам:
1.Образец подписи нотариуса не соответствует подлинной подписи нотариуса, которой я скрепляю документы, хотя заметно, что подпись подделать под настоящую подпись нотариуса.
II. договоры отпечатаны на бланках, которые нотариус Баринова Н.В. в 2008 году и в 2007 году не использовала, в этот период уже использовались нотариусом другие бланки единого образца и строгой отчетности.
III. Тексты договоров не соответствуют тем текстам, которые нотариус составила бы при удостоверении договоров займа:
а). в заголовке договора займа никогда не ставиться номер;
б). в одном из договоров дата составления договора и дата в удостоверительной надписи – разные, что недопустимо;
в). За одним реестровым номеров недопустимо составление двух разных документов;
г). Паспортные данные Ковулжонова А. напечатаны на нерусском языке, что противоречит статье 10 Законодательства РФ о нотариате;
д). в пункте 3 договоров указано «возврат занятой суммы… должен быть произведен в долларах США», это недопустимо, так как противоречить требованиям законодательства РФ о валютных операциях;
е). в пункте 9 договоров адрес нотариуса Бариновой Н.В. указан неправильно.
IV. Все совершенные нотариусом действия записываются в реестры для регистрации нотариальных действий, которые совершает нотариус. Реестровые номера являются порядковыми номерами всех действий, которые совершает нотариус. В реестрах для регистрации нотариальных действий за 08 июля 2008 года и за 19 октября 2007 года реестровые номера полностью расходятся с реестровыми номерами, указанными в договорах, т.е. за указанные числа зарегистрированы действия с абсолютно другими номерами.
V. Тариф за совершение нотариального действия взыскивается с граждан на основании Основ законодательства РФ о нотариате и Налогового кодекса РФ. Тарифы, указанные в договорах, не соответствует никаким нормам законодательства РФ в 2007 и в 2008 годах.
Указанные договоры нотариусом Бариновой Н.В. не удостоверялись, предъявленные вам договоры – поддельные.”
Ана энди Шабаловнинг А.Ковулжонов менинг 300.000 долларга тенг пулимни олиб бермаяпти, уни фирибгарлиги учун жиноий жавобгарликка тортишларини сураб Узбекистон Республикаси Ички ишлар вазири номига ёзган аризасиии,суд мажлисида тап тортмай 300.000 доллар пулни Россияда берганман деб айтганлигини эслайлик. Шунда уз-узидан савол тугилади: фирибгар ким? Абдулбоки Ковулжоновми ёки Шабалов ва Умар Тошпулатовми?
Иркутсклик нотариус Н.В.Баринованинг жавоб хати Шабалов ва Умар Тошпулатовларнинг хакикий киёфасини тусиб турган пардани йиртиб улар узларининг ёвуз ниятларига эришиш учун хеч нарсадан кайтмайдиган виждонсиз ва манфур одамлар эканлигини очик-ойдин курсатиб берди. Улар турли макр ва алдовларни ишга солиб карз шартномасига кул куйдириб, тилхатлар ёздириб олиб сунг катта маблагларни суд оркали ундириб олишга уринганликларини биз юкорида курдик. Энг ёмони шуки, дастлабки тергов органи хам Шабалов ва Умар Тошпулатовлар чизиб берган чизикдан юриб халол бир одамнинг юзига кора чаплашга уриндилар. Карз шартномасини уз вактида хакикий ёки сохта эканликларини аниклаганларида, Умар Тошпулатов билан А.Ковулжоновни юзлаштирганларида эди, ким хак, ким нохак эканлигиги аллакачон маълум булар эди.
Шабалов ва Умар Тошпулатовлар узганинг жуда катта маблагини кулга киритиш режасини тузиб карз шартномасини калбакилаштирганлигининг узиёк улар устидан жиноят иши кузгатишга асос була олади.
Нотариус Н.В.Баринованинг жавоб хати А.Ковулжонов ишида янги очилган холат хисобланади. Юкори турувчи суд А.Ковулжонов иши буйича 2013 йил 23 августда чикарилган хукмни бекор килиб ишни биринчи инстанцияда бошкатдан куриб чикишга юборади ва нихоят А.Ковулжонов ишида адолат тантана килади деб ишонамиз. Чунки 59.000 доллар буйича А.Ковулжонов ёзиб берган тилхатлар У.Тошпулатовнинг макри-хийлалари туфайли олинган.
У.Тошпулатов ва Шабаловлар 120.000 рубл пулини вагон олиб берамиз, 140.000 рубл турадиган тахталарни кейин жунатамиз, деб,А.Ковулжоновга ковун-тарвуз жунатинг бозор нархида сотиб берамиз дегани учун бир вагон ковун, икки вагон тарвузнинг пулининг каттагина кисмини, жами 100.000 АКШ долларига тенг микдордаги пулини бермай алдаб юришибди. Бу пуллар хам Шабалов ва Умар Тошпулатовлардан ундириб бериш масаласи хам куйилади ва ижобий хал булади деб умид киламиз.

Источник

Оцените статью
Adblock
detector